روانشناسی ورزشی هرچند حوزه جدیدی در علم نیست، اما در چند سال اخیر پیشرفتهای زیادی در زمینه نقش ورزش در افزایش کارایی ذهن انجام شده است.
محققان از یک سو بر افزایش مهارتهای روانی برای بهبود عملکردهای ورزشی تاکید میکنند و در سوی مقابل آزمایشها به صراحت نشان دادهاند که ورزشکاران نسبت به سایرین وضعیت روانی و ذهنی بهتری دارند. این پذیرفته شده است که ورزش واکنشهای احساس قوی ایجاد میکند. بررسی این که مردم چطور این احساسات را کنترل میکنند، مورد تحقیق قرار گرفته است. برای مثال موسسه تحقیقاتی اجتماعی و اقتصادی انگلیس حدود 2.2 میلیون یورو در این زمینه سرمایهگذاری کرده است.
روانشناسی ورزشی به احساسات ورزشکاران قبل، بعد و حین ورزش میپردازد. ورزشکارانی که در کار دچار استرس هستند، در ورزش بسیار احساساتی هستند و اعتماد کمی به کارایی خود دارند. ورزشکارانی که از این موقعیت آگاهی دارند میتوانند از استرتژیهایی برای تنظیم احساسات خود استفاده کنند. به همین دلیل روانشناسان ورزشی سعی کردند تا به ورزشکاران مهارتهای کنار آمدن با شرایط مختلف را یاد بدهند.
باید به ورزشکاران آموزش داده شود که چطور موانع بر سر راه اهدافشان را کنار بزنند. برای مثال ممکن است یک ورزشکار بگوید من نیاز به یادگیری آرام کردن خود دارم، زیرا نگران و مضطرب هستم. در این صورت روانشناس ورزشی باید دریابد که چرا ورزشکار این احساس را دارد و چطور میتوان به او کمک کرد. باید به ورزشکار تکنیکهای روانشناسی ورزشی آموزش داده شود. بالا بردن اعتماد به نفس در ورزشکاران باعث میشود بتوانند کارایی خود را بالا ببرند.
یکی از تکنیکهای روانشناسی ورزشی ، "اگر – پس" است، در واقع در این تکنیک ورزشکار با اگر، مشکل را تعریف میکند و با پس راه حل آن را به خود القا میکند. برای مثال میگوید : اگر من اضطراب دارم پس به خودم یادآوری میکنم که در بدترین حالت کارایی نیز هنوز خوب کار میکنم. محققان یادآور شدهاند که این تکنیک حتی از تکنیک "هدفگذاری" نیز موثرتر است. با گذاشتن مشکل در کنار راه حل، به ورزشکار یادآوری میشود که میتواند با راه حل احتمالی این مشکل را کنار بگذارد. در واقع ورزشکار به طور اتوماتیک با گفتن این جمله شروع به حل مشکلات خود میکند.
یکی دیگر از راه حلها و تکنیک هایی که روانشناسی ورزشی برای بهتر شدن کارایی ورزشکاران پیشنهاد میدهد، موسیقی است. تاثیر موسیقی بر انسان از زمانهای قدیم شناخته شده است. در سالهای 1990 تئوریهای در زمینه پیشرفت در ورزش به کمک موسیقی بیان شدهاند. تحقیقات در این زمینه توسط دکتر کوستاس کارا جورگیس ....... رهبری شد و بسیار مورد استفاده واقع شد. او جدول راهنمایی در زمینه چطور انتخاب کردن موسیقی که بتواند ورزشکار را تشویق کند، طراحی کرد.
نقش موسیقی در بالا بردن کارایی ورزشکاران به حدی است که کمپانیهای بزرگ از جمله نایک و اپل با هم محصولاتی طراحی میکنند که به ورزشکار کمک کند، بتواند از موسیقی استفاده کند. این دو کمپانی به کمک هم کفش همراه با Ipod تولید کردند. به گفته سازندگان این محصول میتواند به ورزشکار در تمام طول مسیر و مایل به مایل انگیزه دهد.
ورزشکاران لازم است که از روانشناس ورزشی استفاده کنند. بهتر است که مربیان ورزشی دورههای روانشناسی ورزشی ببینند تا بتوانند بهتر به ورزشکاران یاری برسانند.